In mezzo a tanta candida neve ^{In evidenza}

'Ngiulìna Palermo, Giardino Garibaldi, P. Armerina, Feb. 1938

Il retro della foto in alto, Feb. 1938

Ognuno di noi è convinto di sapere ogni cosa sui propri genitori che ci sono stati accanto per anni e anni. Invece, basta leggere una dedica dietro una vecchia foto, per rivelarci una sfumatura del carattere che non ci aspettavamo minimamente che possedessero, sbalordendoci: una mamma dal carattere tanto forte da essere chiamata a cap'tàna, capace di scrivere parole tenere e romantiche al suo lontano amore.
     
IN  MEZZO A TANTA CANDIDA NEVE

Quànn pens a na còsa bedda pens a me màtri
S’ ciamàva ‘Ngiulìna ed era na föm’na àuta
‘Mpustà o pönt giùst
Ca pedd biànca e lìscia
Ch’ s’m’gghiàva a cödda
D na p’c’rìdda appèna nascìua.

A so bédda fàcci non ggh’avéa
Mànch l’ömbra d ’n trùcch
Avèa ‘n portamènt autòr’tàri
Ch’ ggh v’néa cunf’rmà
Du tùpp ch’ purtàva ‘n tèsta.

Ma non era ‘n tùpp fàit
Ch’i sò pròpi vèri cavégghi
P’rchì jédda d cavégghi n’avéa poch
E cössa ered’tà a dess a mi
Pr’vèra era ‘n tùpp fint.

Ggh’ mìsgi ‘n po’ d’annètti p’ capi’rlu
Ma r’gòrd a scurùa s’tàita ‘nta càm’ra du ddétt
Sövra u sgabèllu danànzi a p’tt’niéra
Ch’ s’ l’vàva u tùpp
P’ sauvèrlu dìntra na scàtula ròsa
Prònt p’ mènt’slu u mattìngh dòp.

Jédda era ciù giöv’na d’ me pàtri d’ quartòd’sg anni
E p’ cöss me pà ggh’avèa dàit
A l’bertà d’amn’strè a càsa e a famìgghia
Non p’ nènt mugghièr d’ ‘n carrub’nèr
A ciamàv’nu A CAP’TÀNA.

E padàveru com na’ cap’tàna
Cr’scì a mi e a me söra
Fasgèn’n r’ghè drìtt
Cu i règuli da bòna criànza
Pa v’rtà tröpp r’gurös
Ch’ dèss jédda
Cu tàc’t cunsént d me pà.

Me matri avèa na cam’naùra drìtta e velòc
E annàva pa so stràta
Senza guardè a nùdd
Nan s‘ntunàva d’ l’uggiàdi
Ch’ ggh dàvnu certi cr’stiài
Tantu era bedda
Ma jé ch’ ggh cam’nàva o sciànch
Màngh p’ màngh invèci sci
E m’ s’ntèva ‘mpùru tantìcchia g’lösa.
 
Jédda era figghia d sàrta,
Me nànna Fifì da puisìa
“Ancöra m’ r’söna ‘n l’aréggi”,
Ch’ ggh’avèa passà ntê mangh
L’ab’l’tà d cusg robi
O d’sgìöma méggh d giustèli
A st propòs’t ‘n r’gòrd
Ch’ non m’ pòzz scurdé
Sunu i griàdi ch’ succèdiv’nu nâ mi casa
A l’otta d nèsc pa passiàda
Da druménia a dommangè.

Öra vu cönt.
Vìsta a scarsiàda di grài
U travagghiaör era sö me pà
E ggh tuccàva mantèngh sei persòni
Me màtri m’ v’stìva cu î robi
Ch’ non stav’nu ciù a me söra Marìa V'ttòria
Dòp ch’ l’avéa giustàit.

Raramènt jé putéva avér na v’stìna
Mia d’ pr’ncìpi
P’ cöss ‘n casa mi ad ogn n’sciùa
Ggh’er’nu scérri
Ma inùtu p’rchì tantu vénzeva sèmpr
A bedda cap’tàna d me mà!

Però era 'mpùru sempr jèdda
Ch’ m’ r’ncurrèva casa casa
A mi, rànna d’oramài quartòd’sg anni
Àuta e séccha
V’dùit ch’era mala mangiànda
Cu ntê màngh a cupìna du pangh e ddàit
E m’ ‘mbuccàva o vòlu
‘Ntènt ch’ jé m’ pr’paràva p’annèr a scòla.

Ggh’hòi n’àutr r’gòrd ch’ ciù d l’àutri r’màrca
U caràtt’r d cap’tàna d me màtri
Jèdda oramài rannùzza d s’ssant’ànni e passa
E r ‘stàit vìdula
V’nèa a stè còp d’annàdi
‘N càsa mi a Torino.

Ogn mattìngh ch’ jé n’scèva d ‘n càsa
P’annè a fè a maìstra d scòla elemèntari
Jèdda s’ facciàva a f’nèstra
P’ cumpagnèm cu l’öggi
Intànt a so böcca
Dis’gèa sèmpr i stìssi paròddi
<<M’ raccumann’ Rosà, r’cöggh’t  ‘ncurrénn!>>.

Però me màtri assài ciù giöva
E ciù bedda d quànt ma r’gord jé
Ancöra cu tanti cavégghi ‘n tèsta
Savèa èss ‘mpùru romànt’cha
Talià quànta t’nn’rézza ggh’è ‘n sti paròddi
Ch’ jédda ded’càva a me pà
Scr’vùit darrèra ‘n so r’tràtt:
<<In mezzo a tanta candida neve, il mio pensiero va’…
felicemente al mio lontano amore Filippo>>.

Rosalba Termini, Luglio 2016

La traduzione nel prossimo post.

cronarmerina.it

cronarmerina.it